Mỗi độ tuổi, người lao động có những ưu thế và lợi ích riêng dành cho đơn vị sử dụng. Tuỳ nhu cầu mà người sử dụng lao động có thể cân nhắc tuyển dụng lao động ít tuổi hoặc cao tuổi. Vậy doanh nghiệp được ký hợp đồng với người lao động từ độ tuổi tối thiểu và tối đa là bao nhiêu và cần lưu ý gì khi ký hợp đồng? 

1.  Độ tuổi tối thiểu ký hợp đồng lao động theo quy định pháp luật

Theo Điều 143 của Bộ luật Lao động 2019, người từ đủ 15 tuổi trở lên được ký hợp đồng lao động. Tuy nhiên, không phải cứ đủ 15 tuổi là được làm mọi công việc. Pháp luật có những quy định rất rõ ràng về độ tuổi và loại hình công việc được phép tham gia:

• Từ đủ 18 tuổi trở lên: Được ký kết hợp đồng lao động và làm mọi công việc không bị pháp luật cấm.
• Từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi: Được phép ký hợp đồng nhưng chỉ làm công việc nhẹ, không độc hại, không ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần.
• Dưới 15 tuổi: Chỉ được làm một số công việc nhất định trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao… và bắt buộc phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật.

1.1 Điều kiện để người lao động chưa thành niên được ký hợp đồng

Pháp luật Việt Nam quy định rõ các điều kiện nhằm bảo vệ nhóm lao động chưa thành niên:

• Phải có sự giám sát từ người đại diện hợp pháp (phụ huynh hoặc người giám hộ).
• Hợp đồng lao động phải được lập thành văn bản riêng, nêu rõ công việc, thời gian làm việc, môi trường lao động.
• Không được làm việc vào ban đêm, không được tăng ca, không làm trong môi trường độc hại, nguy hiểm.

1.2 Lưu ý gì khi ký hợp đồng với người lao động chưa đủ tuổi

Việc tuyển dụng người dưới 18 tuổi đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp lý, cụ thể gồm:

• Kiểm tra và lưu giữ giấy tờ xác minh độ tuổi (CMND/CCCD hoặc giấy khai sinh).
• Đối với người dưới 15 tuổi, phải có văn bản đồng ý của phụ huynh/người giám hộ.
• Không được ký hợp đồng lao động miệng, mọi hợp đồng phải có văn bản đầy đủ và rõ ràng.
• Cần xây dựng hệ thống quản lý riêng để theo dõi thời gian làm việc, nội dung công việc và môi trường lao động của nhóm đối tượng này.

2. Độ tuổi tối đa được ký hợp đồng lao động

Trong khi nhiều người quan tâm đến độ tuổi tối thiểu để ký hợp đồng lao động, thì cũng có không ít thắc mắc ngược lại: Người cao tuổi có được ký hợp đồng lao động không? Câu trả lời là có. Luật Lao động Việt Nam không cấm người cao tuổi tiếp tục làm việc, miễn là đủ sức khỏe và hai bên có sự thỏa thuận rõ ràng.

2.1 Thế nào là người lao động cao tuổi?

Theo Điều 148, Bộ luật Lao động 2019, người lao động cao tuổi được xác định theo lộ trình nâng dần tuổi nghỉ hưu. Cụ thể:

• Nam từ đủ 60 tuổi trở lên (tăng dần đến 62 tuổi theo lộ trình).
• Nữ từ đủ 55 tuổi trở lên (tăng dần đến 60 tuổi theo lộ trình).

Tuổi nghỉ hưu có thể thay đổi theo từng năm, tùy theo ngành nghề, điều kiện lao động và quy định mới từ Chính phủ.

2.2 Điều kiện ký hợp đồng lao động với người cao tuổi

Người lao động cao tuổi vẫn có thể ký kết hợp đồng lao động với doanh nghiệp nếu:

• Còn đủ sức khỏe để làm việc.
• Công việc phù hợp với tình trạng thể chất, tinh thần.
• Có sự thỏa thuận cụ thể giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Pháp luật không có giới hạn cứng về tuổi lao động, miễn là hai bên đồng thuận và điều kiện lao động phù hợp, hợp đồng vẫn có giá trị pháp lý.

2.3 Lưu ý khi ký hợp đồng lao động với người cao tuổi

Khi sử dụng lao động cao tuổi, doanh nghiệp cần lưu ý:

• Không giao công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
• Có thể rút ngắn thời gian làm việc hằng ngày so với người lao động thông thường.
• Không bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội nếu người lao động đã hưởng lương hưu hoặc đủ điều kiện nghỉ hưu.
• Hợp đồng thường là loại xác định thời hạn, phù hợp với khả năng làm việc và nhu cầu của cả hai bên.

2.4 Lợi ích và rủi ro khi sử dụng người lao động cao tuổi

Lao động cao tuổi mang tới nhiều lợi ích nếu doanh nghiệp biết tận dụng kỹ năng, kinh nghiệm của họ, tuy nhiên tuổi tác và sức khoẻ sẽ cản trở khả năng hoàn thành công việc.

Lợi ích:

• Kinh nghiệm phong phú, đặc biệt trong các vị trí cố vấn, đào tạo, kiểm soát chất lượng.
• Nếu là nhân viên cũ thì tận dụng được nhân sự lâu năm, hiểu quy trình và văn hóa doanh nghiệp.

Rủi ro:

• Nguy cơ tai nạn lao động cao hơn nếu công việc mang tính vận động.
• Ràng buộc pháp lý về môi trường làm việc, thời gian lao động cần được kiểm soát chặt.

Nắm bắt được cơ hội và tuyển dụng được người lao động phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu được chi phí và tận dụng thế mạnh của lao động theo độ tuổi. 

Vì thế doanh nghiệp cần tuân thủ quy định, tuyển dụng lao động từ 15 tuổi trở lên (với người dưới 18 tuổi cần có giám hộ) và khi đăng tuyển cần có mô tả kĩ càng về công việc, yêu cầu với vị trí. Đồng thời, với các ứng viên cao tuổi thì cần được xem xét kỹ vấn đề sức khoẻ để đảm bảo hiệu quả công việc.

Ngoài ra, để hạn chế các rủi ro về tranh chấp hợp đồng lao động, doanh nghiệp có thể tham khảo sử dụng phần mềm ký hợp đồng điện tử iContract để quản lý và lưu trữ hợp đồng hiệu quả, khoa học.

Nếu quý khách có nhu cầu được tư vấn, tham khảo thêm về iContract, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi theo hotline:

• Miền Bắc: 1900.4767
• Trung, Nam: 1900.4768

Mạnh Hùng