Huỷ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ sẽ gây thiệt hại cho bản thân người tham gia và công ty bảo hiểm. Vì thế, quyết định này cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về thủ tục, giúp bạn phân tích rõ những rủi ro tài chính bạn có thể đối mặt khi huỷ bỏ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

1. Huỷ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trong trường hợp nào?

Theo luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QG15 của Quốc hội có hiệu lực từ 01/01/2023, người tham gia bảo hiểm nhân thọ có thể hủy hợp đồng trước hạn trong các trường hợp sau:

• Bên mua bảo hiểm không đóng phí bảo hiểm hoặc không đóng đủ phí bảo hiểm theo thời hạn thỏa thuận hoặc sau thời gian gia hạn đóng phí.
• Doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm không chấp nhận yêu cầu về thay đổi mức độ rủi ro được bảo hiểm.
• Người được bảo hiểm không thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho đối tượng bảo hiểm.
• Bên mua bảo hiểm không đồng ý chuyển giao danh mục hợp đồng bảo hiểm.

Quyết định có nên tiếp tục hay dừng lại một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là một bài toán phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc thấu đáo giữa tình hình tài chính cá nhân, nhu cầu bảo vệ và mục tiêu dài hạn. Đây không phải là một quyết định nên được đưa ra một cách vội vàng. Hãy cùng xem xét các tình huống cụ thể để bạn có thể tự đánh giá và tìm ra câu trả lời phù hợp nhất cho chính mình.

2. Các mốc thời hạn huỷ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Quyết định hủy hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trước hạn không chỉ đơn giản là ngừng đóng phí, mà còn là một quyết định tài chính quan trọng có thể dẫn đến những thiệt hại đáng kể. 

Trước khi đặt bút ký vào đơn yêu cầu hủy, bạn cần hiểu rõ những khoản "mất mát" mà mình sẽ phải đối mặt, tùy thuộc vào thời điểm bạn chấm dứt hợp đồng.

2.1 Hủy trong 21 ngày cân nhắc (Free-look period)

Đây là khoảng thời gian để bạn xem xét lại quyết định của mình mà không phải chịu bất kỳ tổn thất tài chính nào. Theo luật, khách hàng có 21 ngày kể từ ngày nhận hợp đồng để đọc kỹ lại toàn bộ các điều khoản, quyền lợi và nghĩa vụ.

Nếu trong giai đoạn này, bạn nhận thấy hợp đồng không phù hợp hoặc đơn giản là thay đổi ý định, bạn có quyền yêu cầu hủy. Công ty bảo hiểm sẽ hoàn trả lại 100% số phí bạn đã đóng.

Lưu ý: Một số công ty có thể sẽ trừ đi chi phí khám sức khỏe (nếu có) trước khi hoàn tiền.

Đây là cơ hội duy nhất để bạn huỷ hợp đồng bảo hiểm mà thiệt hại ít nhất, vì vậy hãy tận dụng triệt để khoảng thời gian này.

2.2 Hủy trong 2 năm đầu tiên

Nếu bạn hủy bỏ hợp đồng sau 21 ngày cân nhắc nhưng chưa đủ 2 năm, đây là lúc bạn phải đối mặt với rủi ro tài chính lớn nhất.

Khi huỷ hợp đồng trong giai đoạn này, gần như chắc chắn bạn sẽ mất trắng toàn bộ số phí đã đóng. Lý do là vì trong những năm đầu, các khoản phí ban đầu, phí rủi ro và chi phí quản lý hợp đồng rất cao. Do đó, hợp đồng của bạn chưa tích lũy đủ "giá trị hoàn lại".

Việc hủy hợp đồng trong giai đoạn này đồng nghĩa với việc bạn chấp nhận mất đi số tiền đã đầu tư mà không nhận lại được bất kỳ giá trị nào.

2.3 Hủy hợp đồng sau 2 năm

Từ năm thứ ba trở đi, hợp đồng của bạn bắt đầu hình thành một khoản tiền gọi là "Giá trị hoàn lại" (Surrender Value). Đây là số tiền còn lại sau khi lấy tổng phí bạn đã đóng trừ đi tất cả các chi phí liên quan (phí ban đầu, phí quản lý rủi ro, phí quản lý hợp đồng, và các khoản phí khác).

Bởi vì một phần lớn phí của bạn đã được dùng để chi trả cho quyền lợi bảo vệ rủi ro trong suốt thời gian hợp đồng có hiệu lực nên giá trị hoàn lại luôn thấp hơn tổng phí đã đóng.

Theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, công ty bảo hiểm có quyền áp dụng phí hủy hợp đồng khi khách hàng hủy hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trước thời hạn.

Thông thường, phí hủy hợp đồng sẽ càng cao khi khách hàng hủy hợp đồng sớm hơn. Ví dụ, nếu khách hàng tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ 20 năm và hủy hợp đồng sau 2 năm, thì phí hủy hợp đồng có thể dao động từ 20% đến 30% số tiền phí bảo hiểm đã đóng.

Ngoài phí hủy hợp đồng, khách hàng có thể phải chịu thêm một số khoản phí khác khi hủy hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trước thời hạn, chẳng hạn như phí dịch vụ khách hàng, phí chuyển đổi hợp đồng, phí đóng phí trễ hạn,…

3. Hướng dẫn thủ tục hủy hợp đồng bảo hiểm nhân thọ (A-Z)

Khi đã cân nhắc kỹ lưỡng và quyết định đi đến bước cuối cùng là chấm dứt hợp đồng, bạn cần thực hiện đúng theo quy trình của công ty bảo hiểm để đảm bảo quyền lợi của mình. Dưới đây là các bước thủ tục chi tiết mà bạn cần nắm rõ.

Bước 1: Liên hệ với công ty bảo hiểm

Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất để khởi động quy trình. Bạn có thể liên hệ với công ty bảo hiểm qua các kênh sau:

• Tư vấn viên trực tiếp: Người đã hỗ trợ bạn ký kết hợp đồng.
• Tổng đài (Hotline): Gọi đến số hotline chăm sóc khách hàng chính thức của công ty.
• Văn phòng giao dịch: Đến trực tiếp văn phòng hoặc chi nhánh gần nhất.

Khi liên hệ, hãy nêu rõ yêu cầu muốn hủy hợp đồng. Nhân viên hỗ trợ sẽ tư vấn cho bạn về các điều khoản liên quan, ước tính giá trị hoàn lại bạn có thể nhận được và cung cấp cho bạn "Đơn yêu cầu chấm dứt hợp đồng bảo hiểm nhân thọ" theo mẫu.

Bước 2: Chuẩn bị bộ hồ sơ cần thiết

Để quá trình xử lý diễn ra nhanh chóng, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:

• Đơn yêu cầu chấm dứt hợp đồng: Điền đầy đủ và chính xác mọi thông tin theo mẫu đã nhận.
• Hợp đồng bảo hiểm bản gốc: Đây là giấy tờ quan trọng nhất chứng minh giao kết giữa bạn và công ty.
• Giấy tờ tùy thân: Bản sao Căn cước công dân/Hộ chiếu (còn hiệu lực) của Bên mua bảo hiểm.
• Các giấy tờ liên quan khác: Trong một số trường hợp, công ty có thể yêu cầu thêm các văn bản khác.

Hãy kiểm tra kỹ lưỡng danh sách hồ sơ được yêu cầu bởi công ty bảo hiểm để tránh phải đi lại nhiều lần.

Bước 3: Nộp hồ sơ và hoàn tất thủ tục

Sau khi đã có đầy đủ hồ sơ, bạn hãy mang đến nộp tại văn phòng giao dịch của công ty bảo hiểm.

• Nhân viên sẽ tiếp nhận, kiểm tra tính hợp lệ và đầy đủ của hồ sơ. Bạn sẽ nhận được giấy hẹn hoặc biên nhận đã nộp hồ sơ.
• Công ty bảo hiểm sẽ tiến hành thẩm định và xử lý yêu cầu của bạn theo thời gian quy định.
• Sau khi yêu cầu được chấp thuận, số tiền từ giá trị hoàn lại (nếu có) sẽ được chi trả cho bạn qua hình thức đã đăng ký (chuyển khoản ngân hàng hoặc nhận tiền mặt).

Quá trình này thường mất khoảng 30 ngày làm việc tùy thuộc vào từng công ty. Hãy chủ động liên hệ lại nếu quá thời gian hẹn mà chưa nhận được phản hồi.

4. Các giải pháp tối ưu thay vì hủy hợp đồng

Trước khi đưa ra quyết định cuối cùng, hãy biết rằng bạn có nhiều lựa chọn linh hoạt hơn là chấm dứt hoàn toàn hợp đồng. Đây là những giải pháp "cứu cánh" giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn tài chính mà vẫn duy trì được sự bảo vệ cần thiết.

Giải pháp 1: Tận dụng thời gian gia hạn đóng phí

Hầu hết các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đều có điều khoản về thời gian gia hạn đóng phí, thường là 60 ngày kể từ ngày đến hạn.

Trong khoảng thời gian này, hợp đồng của bạn vẫn duy trì hiệu lực đầy đủ, mọi quyền lợi bảo vệ không thay đổi. Bạn có thêm thời gian để xoay sở tài chính mà không lo hợp đồng bị mất hiệu lực ngay lập tức.

Đây là giải pháp đơn giản và nhanh nhất khi bạn gặp khó khăn tài chính ngắn hạn.

Giải pháp 2: Giảm số tiền bảo hiểm để giảm phí đóng

Nếu bạn cảm thấy mức phí hiện tại quá cao so với khả năng chi trả dài hạn, hãy cân nhắc yêu cầu giảm số tiền bảo hiểm.

Khi số tiền bảo hiểm (số tiền được chi trả khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra) giảm xuống, mức phí định kỳ của bạn cũng sẽ giảm theo một tỷ lệ tương ứng.

Giải pháp này phù hợp khi nhu cầu bảo vệ của bạn đã giảm bớt (ví dụ con cái đã lớn, đã trả hết các khoản vay lớn). Cách này giúp bạn giữ lại hợp đồng với một mức phí phù hợp hơn.

Giải pháp 3: Vay từ giá trị hoàn lại của hợp đồng

Sau khi hợp đồng đã có hiệu lực từ 2-3 năm trở lên và đã tích lũy được giá trị hoàn lại, bạn có thể sử dụng chính khoản tiền này như một nguồn tài chính tạm thời.

Khi này, bạn có thể yêu cầu công ty bảo hiểm cho vay một khoản tiền (thường lên đến 80% giá trị hoàn lại) với một mức lãi suất nhất định. Hợp đồng vẫn tiếp tục có hiệu lực, nhưng nếu có sự kiện bảo hiểm xảy ra, công ty sẽ khấu trừ khoản vay và lãi trước khi chi trả quyền lợi.

Ngoài ra, các ngân hàng và công ty tài chính có thể chấp nhận cho vay tín chấp dựa vào hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

Giải pháp 4: Rút một phần tiền từ giá trị tài khoản (Đối với sản phẩm liên kết đầu tư)

Nếu bạn đang tham gia các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư (ULIP), bạn có quyền rút một phần tiền từ giá trị tài khoản hợp đồng.

Lưu ý: Việc rút tiền sẽ làm giảm giá trị tài khoản, có thể ảnh hưởng đến số tiền bảo hiểm và giá trị đáo hạn trong tương lai.

Tóm lại, khi quyết định tham gia bảo hiểm nhân thọ, quý khách nên lựa chọn gói bảo hiểm và mức đóng phù hợp với tài chính để hạn chế tối đa tình trạng huỷ hợp đồng trong tương lai. Quyết định huỷ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ sẽ gây thiệt hại cho cả 2 bên tham gia, gây lãng phí.

Trên đây là những phân tích, tổng hợp của iContract giúp quý khách đưa ra quyết định có nên huỷ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hay không. Hy vọng thông tin do iContract cung cấp sẽ hữu ích đối với quý khách.

Mạnh Hùng